Мирјана Мицоска: развојна скала на прозборување кај децата

Развој на говорот на 6 месеци

• детето прави монотони вокални звуци ( “аах, гуу”),
• се смее, се кикоти,
• се врти и гледа во насока на изворот на звукот.

Развој на говор на  9 месеци

• гласно дрдори и мелодично користи двојни слогови во долги низи на пр: “та-та”, ”ба-ба”, “ ма-ма”,
• имитира вокални звуци на возрасни пр: накашлување,
• разбира “не” и “чао”,
• слуша додека му се зборува.

Развој на говор од 12-18 месеци

• ги разбира имињата на предметите кои го опкружуваат
• разбира едноставни пораки на пр: плескај со “рацете”, “кажи чао со раката,
• разбира/извршува едноставни барања- „подади ја топката“ итн.,
• знае да покаже барем 3 делови од телото,
• со глава покажува не/не сакам,
• гласно брбори во играњето и ја имитира вокализацијата на возрасните,
• располага со фонд од 6 -20 зборови.

Развој на говорот од 18-24 месеци

• го знае своето име,
• способно е да покаже 5 дела од своето тело,
• ги препознава и на барање покажува на предметите од најблиската околина,
• почнува да разбира разлика помеѓу горе – доле,
• располага со фонд над 20 зборови,
• се служи повеќе со зборови отколку со гестови.

Развој на говорот од 24 – 30 месеци

• на слика од човек покажува најмалку 5 делови од тело,
• се користи со реченици од 2-3 зборови,
• поставува прашања: Што? Каде?,
• одговара на прашања со да или не,
• брои од 1 до 5.

Развој на говорот од 30 – 36 месеци

• разбира и следи две наредби по ред, на пр : “земи ја книгата и стави ја на маса”,
• ги разбира исказите за минатите и идните настани,
• се служи со реченици од 3,4 или повече зборови,
• правилно користи именки,
• бара предмети именувајќи ги,
• говорот е разбирлив.

Развојни норми на гласовите

Говорни норми за деца од 3 до 3,5 години. На оваа возраст вашето дете треба да ги изговара следните гласови :

A, E, И, О, У, П, Б, Т, Д, К, Г, М, Н, Њ, В, Ф, Ј, Х

На 4 – 4,5 години вашето дете правилно треба да ги изговара:

С, З, Ш, Ж, Ч, Џ, Ѓ, Ќ, Ѕ, Л, Љ

И веќе на 5 годишна возраст детето мора правилно да ги изговара сите гласови вклучувајќи го и гласот  Р како единствен вибрант во нашиот јазик кој се формира најдоцна во говорот, односно до 5,5 години тој мора да се изговара правилно.

 Мирјана Мицоска, клинички логопед – специјалист